De relatie tussen psychische klachten en voeding I

Waarom zijn er zoveel psychische klachten bij de jeugd?

De relatie tussen psychische klachten en voeding, is die eigenlijk wel bekend? Of zijn er andere redenen voor de explosieve groei van psychische klachten bij de jeugd? Afgelopen week is er veel aandacht besteed aan de groeiende psychische klachten bij de jeugd. 1 op de 7 jongeren ervaren psychische klachten, die gepaard gaan met paniekaanvallen, slaapproblemen en verminderde schoolresultaten. Het RIVM verwacht in 2040 dat de psychische klachten de grootste druk op de gezondheidszorg gaat geven, zie https://www.rivm.nl/sites/default/files/2019-05/011281_120429_RIVM%20Brochure%20Mentale%20Gezondheid_V7_TG.pdf.

Vele specialisten hebben de afgelopen week hun mening gegeven over de redenen waarom jongeren klachten zouden ontwikkelen. De voornaamste redenen welke deze specialisten zagen voor de psychologisch klachten bij de jeugd waren:

• De enorme social media druk;
• Meer perfectionisme vooral qua uiterlijk en leefwereld (instagram);
• De verhoogde prestatiedruk/drang (normaal is niet meer goed genoeg);
• Sterke verhoging van het aantal impulsen die onze gedigitaliseerde wereld de jongeren constant geeft;
• Het geen toekomstperspectief hebben in bijvoorbeeld het kopen van een huis;
• Het gevoel een tussengeneratie te zijn, niet passen bij de ouderen, maar ook niet bij jongeren;
• Het uit de hand lopende substantie gebruik.

De veranderende wereld is ook een reden voor deze psychische klachten

Dat deze snel veranderende wereld een reden is voor deze psychische klachten is in onze ogen maar gedeeltelijk waar. Er zijn meerdere periodes geweest dat het leven ontstellend snel veranderde en toch was dat amper een reden tot een vermeerdering van psychische klachten. Zeker niet in deze aantallen. Als we kijken naar de jaren zestig, veranderde de leefwereld toen ook dramatisch snel. Seksualiteit werd ineens bespreekbaar, men mocht zich hierin uiten, zelfs publiekelijk, denk aan de “flower power” tijd! Muziek veranderde, menig norm en waarde ging overboord, de auto’s werden sneller. Drugsgebruik deed zijn intrede en vooral het alcoholgebruik bij jongeren. Mannen mochten hun haren langer dragen en dagen op een festival dansen. Relaties veranderden vooral door het feminisme en de roep tot gelijkwaardigheid tussen partners. Mannen mochten ook ineens gevoelens hebben en tonen. Ontspannen kon ineens. Werken? Moest dit echt? Vele oude stigma’s gingen in een hele korte tijd overboord.

Het enige wat anders was, was dat de kring beperkt bleef tot je echte vrienden. Het massale van internet en social media was er in die tijd nog niet. Maar wat ons punt is: de geest is zeer veerkrachtig en groeit in tempo mee met de veranderende wereld. Mits de geest die veerkracht behoudt en daar zit dan ook volgens ons meteen de clou! Daar over later meer.

De grootste fout van de GGZ is de vernauwde blik in de oorzaken voor de vermeerdering van de psychische klachten

Omgevingen en leefwerelden veranderen constant door de eeuwen heen. Toch waren er decennia terug, eeuwen terug, veel minder psychische klachten. Problemen waren er net zo goed, soms was de leefwereld waarin we moesten opgroeien keihard. Onze ouders namen het vaak niet zo nauw en zeker niet in de vorige eeuwen en in de recentere jaren ‘50-’90. Mishandelingen waren vaak aan de orde: seksueel misbruik, onderdrukking, liefdeloosheid en hard werken (ook als kind). Laten we voorop stellen dat er ook vele kinderen wel een zeer gelukkige jeugd kenden in die jaren, zoals ook nu in onze tijd. We willen niet generaliseren, het gaat om het vergelijk van de stress die kinderen van toen en nu in hun leven konden hebben. En wat voor effect dit had op het ontstaan van psychologische problemen.

Een geïnterviewd persoon die opgroeide in de jaren 60 en graag anoniem blijft, vertelt een verhaal waar velen vanuit die tijd, zichzelf in kunnen herkennen:

“Mijn persoonlijke leefwereld was een gezin van tien kinderen in een zeer klein huis en een zeer agressieve vader die altijd een glaasje teveel op had. Een moeder die hier niet tegen bestand was, maar deed wat ze kon. We lagen met vijf kinderen op een slaapkamer van twee bij drie. Als mijn vader begon te slaan, sloeg mijn moeder mee, om daarna lief te zijn. Dat was het meest verwarrende van alles. Het was altijd ruzie in huis, mijn ouders konden elkaar niet luchten of zien. Hadden zij geen ruzie dan waren het wel mijn broers en zussen onderling of zij met zijn allen tegen mij. Het onder de tafel vegen van ook seksueel misbruik, maakte het er echter niet minder op. Het was er en niet zo’n klein beetje ook, we waren er in de meisjes slaapkamer gewoon getuige, van wat er gebeurde en wisten dat wij de volgende waren.”

Spelen was er voor mij niet bij

“Ik kan mij goed herinneren dat spelen met andere kinderen er voor mij er niet bij was. Ik moest meteen na school naar huis komen. Dit om mijn moeder te helpen in het huishouden en met het koken. Op maandagochtend was ik steevast thuis van school want het huis moest van boven tot onder schoon gepoetst. In de lunchpauze kon ik net een boterham naar binnen werken, want de meters afwas van die ochtend en de lunch stonden te wachten. Ik moest daarna altijd sprinten naar school om net op tijd binnen de klas te zijn. Begrijp goed ik was in die tijd een meisje van nog geen tien jaar, maar je wist echt niet beter.”

“Klappen kreeg ik om de haverklap en om helemaal niets, handen waren niet het enige wapen. Riemen, houten slippers, houten stoffers, glazen flessen, alles is gebruikt om mij geregeld “knock out” te slaan. Op zondagmiddag deden mijn ouders altijd een dutje en ik moest al vanaf mijn zesde jaar mijn jongere broertje en zusje dan rustig zien houden. Dat lukte mij nooit, dan kreeg ik weer de klappen voor. De constante mishandelingen heb ik ook zien gebeuren met twee zussen boven mij”.

“Speelgoed kende ik niet, ik heb het ook nog nooit gehad, lekker eten en snacks vooral dat ook niet. We aten zeer eenvoudig en weinig, geen chips, geen koek, geen snoep, geen frisdrank. Vader vond het belangrijker om in een dikke auto te rijden en gaf mijn moeder amper huishoudgeld”.

Dat de voeding eenvoudig was, blijkt een belangrijke factor te zijn, hierover later meer!

“Toch was en ben ik altijd psychisch totaal gezond, ik weigerde bijvoorbeeld om te huilen als ze mij mishandelden. Hoe jong ik ook was, ik besefte gewoon dat als ik dat deed, ik mijn macht weg gaf en eerlijk dat plezier gunde ik ze niet.”

Met mij waren er vele kinderen om mij heen die het thuis net zo zwaar hadden

“Kinderen om mij heen hadden het net zo zwaar thuis en hiermee wil ik de problemen van de jeugd van nu absoluut niet bagatelliseren. Maar de stress, onveiligheid, armoede en de onrust waarmee wij opgroeiden was echt intens. Er over praten deed je niet, heel soms wel onderling, want iedereen maakte het thuis mee. Kinderen in mijn klas kwamen vaak genoeg bont en blauw binnen, maar niemand deed iets. Geen leraar die opstond en een melding maakte, was er überhaupt een kinderbescherming in die tijd? Alle geheimen bleven in het gezin, want als het naar buiten kwam, dan wist je dat de straffen nog erger werden. Als jong volwassenen verliet je zo snel mogelijk het ouderlijk huis, trouwen deed je dus zeer jong. In mijn geval ben ik met mijn 16e jaar weggelopen om nooit meer terug te keren.”

Natuurlijk zullen er in onze jeugd wel kinderen zijn geweest met een fijn en veilig gezin

We willen niet generaliseren, natuurlijk waren er in die tijd onze ook veilige fijne gezinnen. Maar echte liefde, warmte voor jou als kind was niet gewoon dat een ouder dit toonde. Waar ons het om gaat, is de vergelijking. De kinderen uit deze tijd groeien soms nog in een zeer onveilig gezin op, waar helaas van alles gebeurt. Maar de normen van ouders zijn over het algemeen sterk veranderd, slaan doe je in de regel niet meer. Je geeft je liefde aan je kind en probeert deze zo veilig mogelijk op te laten groeien. De digitale wereld zorgt er net juist voor dat er veel meer openbaar is, er kan nog maar zeer weinig onder de tafel verdwijnen. Kinderen weten ook veel sneller zelfstandig de weg te vinden naar een vertrouwenspersoon of naar groepen online waar ze veel steun en begrip vinden.

Kinderen uit de jaren ‘50-’90 stonden ook onder een zeer grote druk, namelijk altijd uitkijken dat je niets deed waarvoor je straf kon krijgen. Emotionele manipulaties, dominantie en pure onderdrukking waren de orde van de dag. Ook op school was het nooit veilig, slaan en lijfstraffen waren ook daar gewoon. Je moest wel perfect zijn, je mond houden, geen mening hebben en je aanpassen, deed je dat niet, dan had je letterlijk geen leven. Je eigen persoonlijkheid kon zich zeer moeizaam ontwikkelen onder die immense conditioneringen.

De kinderen van nu en toen leefden onder net zoveel dagelijkse stress, druk, angsten en onveiligheden

Ons enige punt met deze opsomming en vergelijking is – dat hoewel de leefwerelden echt totaal anders waren – we als kind in het nu en toen met dagelijkse stress, druk, angsten en onveiligheden leefden. Toch waren de psychische klachten bij de jeugd veel minder dan wat ze nu zijn. Natuurlijk kunnen we ons bedenken dat psychische klachten bij de jongeren van vroeger ook binnenshuis zijn gehouden. Dit zal ook gedeeltelijk waar zijn, maar een gelijke massa aan psychische klachten toen in vergelijking met nu, kun je nooit allemaal onzichtbaar maken. Wij geloven dat er werkelijk minder psychische klachten waren.

Nogmaals kijken naar de omgevingsfactoren is in onze mening de grootste fout die er gemaakt wordt door de specialisten op dit gebied. Wil je de hausse aan psychische patiënten in 2040 voor zijn, moet je naar andere redenen gaan zoeken waarom deze klachten er zijn. Lees over de werkelijke oorzaak van de psychische klachten in deel 2 van dit artikel nl. psychische klachten en de relatie met voeding, zie https://xcodexfoundation.com/nl/artikelen/de-relatie-tussen-psychische-klachten-en-voeding-ii/.

No comments yet