Mensonterende bijstandsregels gaan eindelijk in de ban!

Eindelijk gaan de mensonterende bijstandsregels in de ban! We hebben in één van onze artikelen al eens aandacht besteedt aan de gruwelen die kunnen ontstaan wanneer een patiënt in de bijstand zit. De kortzichtigheid waarmee de overheid omgaat met persoonlijke moeilijke situaties is mensonterend. Gemeenten die bijstandsgerechtigden zonder pardon hun uitkering inkorten of afnemen, is nu eindelijk in het vizier van het kabinet.

Het kabinet heeft ook wel wat goed te maken naar de burger toe. Sinds de toeslagen affaire en de fraude lijsten die de belastingdienst heeft gehanteerd. Burgers kwamen hier zonder pardon op vanwege een kansberekende IT-tool die hier speciaal voor was ontwikkeld. Ze kwamen zonder enige werkelijke juiste reden in verschrikkelijke situaties zijn terecht, waarvan voor velen het leed nog steeds niet is geleden. De burger heeft door al dit leed veel wantrouwen in de overheid en daar mag nu volgens het kabinet wel wat tegenover komen te staan. Het kabinet wil vooral af van het bijna standaard wantrouwen wat de overheid heeft tegenover uitkeringsgerechtigden. Hiervoor in de plaats zou dan vanuit de overheid vertrouwen moeten komen, maar vooral ook maatwerk in persoonlijke situaties van de burger. 

Wat de overheid moeilijk begrijpt, is dat mensen simpelweg fouten maken

Wat de overheid schijnbaar maar moeilijk heeft kunnen begrijpen is dat mensen simpelweg fouten kunnen maken. Fouten die niet met opzet worden gedaan om zichzelf te willen verrijken ten koste van de overheid. Mensen zijn niet altijd kwaadwillend, mensen zijn gewoon mensen. Fouten vanaf nu gemaakt door uitkeringsgerechtigden mogen als deze wet geaccepteerd is, niet bij voorbaat meer leiden tot boetes, kortingen of het beëindigen van een uitkering.  

We hebben allemaal de schrijnende verhalen gelezen van burgers die boodschappen kregen van hun omgeving en dan minder uitkering kregen. Of nog erger soms deze uitkering totaal verloren. Of patiënten die met hoge ziektekosten geholpen worden. Dan vindt de overheid dat deze patiënt mensen met geld om zich heen heeft en dus totaal door de omgeving kan worden onderhouden. Krankzinniger moet het niet worden, hoe kan een overheid de zorg voor een mens overlaten aan zijn omgeving? 

Hoe afhankelijk wordt je dan als patiënt, heeft de overheid wel eens nagedacht hoe mensen dan in de val kunnen lopen van manipulerende mensen. Die de afhankelijk patiënt emotioneel mishandelt, die kan namelijk nergens meer nee tegen zeggen. De patiënt moet dankbaar zijn dat deze geholpen wordt en is direct voorgoed monddood gemaakt. Onze redactie hoort veel van deze verhalen en vooral hoe onmenselijk er door de gemeenten naar persoonlijke situaties wordt gekeken.

Minister Schouten is eind vorig jaar begonnen  met een onderzoek 

Minister Schouten is sinds eind vorig jaar een onderzoek gestart over hoe en waarom de bijstand moet gaan veranderen voor de burgers. Het is de bedoeling de huidige Participatiewet zo te vervormen, dat deze wet de burger ondersteunt om mee te doen in de samenleving en waar mogelijk op de arbeidsmarkt. Dit is door de jaren heen totaal uit balans is geraakt. Volgens minister Schouten is er bij hulp aan bijstandsgerechtigden teveel van uitgegaan van hoe het moet in plaats van hoe het kan.

 “Er is destijds natuurlijk met de beste intenties een wet opgesteld die te strikt is geformuleerd, maar soms nog veel strikter wordt nageleefd en waar geen ruimte is voor de burger die fouten kan maken. De participatie wet ging uit van een rationeel calculerende burger die alles overziet. Maar de vaak zeer complexe regels maken dat in werkelijkheid erg moeilijk, wat in de praktijk te vaak uitnodigt om zonder enige bijbedoeling fouten te maken”. 

Participatiewet in balans

Op 21 juni schreef zij een aanbiedingsbrief “participatiewet in balans” aan de overheid. Wij citeren Minister schouten uit deze aanbiedingsbrief. 

“In het als bijlage bijgevoegde rapport ‘Participatiewet in balans’ zijn de uitkomsten van een zeer uitgebreide beleidsanalyse beschreven. De conclusie van de beleidsanalyse is helder: de Participatiewet is momenteel uit balans. Door verschillende ontwikkelingen is er op dit moment sprake van een ongelijke verhouding tussen (a) de als beperkt ervaren ondersteuning, (b) het strenge sanctieregime en (c) de complexe inrichting van de bestaanszekerheid. 

Daardoor verkeren mensen in onzekerheid, wordt werkhervatting bemoeilijkt en ervaren burgers wantrouwen bij hun contact met de overheid. Elementen die daarbij onder meer een rol spelen zijn de strikte vormgeving van het vangnetkarakter en de focus op directe arbeidsinschakeling. Ik wil de balans herstellen. In deze brief zet ik de stappen uiteen die mij daarbij voor ogen staan. De in het rapport vervatte bevindingen en beschreven beleidsopties vormen voor mij daarbij een leidraad.” De link naar deze aanbiedingsbrief vindt u hier Aanbiedingsbrief participatiewet in balans 

De huidige wet faalt op vele fronten

De bijstandsgerechtigden vallen sinds 2015 onder de participatiewet. Deze wet regelt dat burgers in nood een uitkering krijgen. Het tweede uitgangspunt van deze wet is om de burger weer aan het werk te krijgen. In het rapport wat minister Schouten op 21 juni aanbood aan het kabinet, staat te lezen dat hier in de praktijk maar weinig van terecht komt. In dit rapport wordt duidelijk dat het niet of nauwelijks loont om te gaan werken in de bijstand. Het komt zelfs voor dat mensen onder de streep minder overhouden omdat ze teveel gekort worden op hun uitkering. Jongeren in de bijstand mogen zelfs helemaal niets bijverdienen.

Minister Schouten vindt dit niet meer van deze tijd, maar vooral valt het ook niet meer uit te leggen aan de burger. “Werken moet lonen” vindt zij, daarnaast wordt er nauwelijks gekeken naar het feit dat een bijbaan ook kan uitmonden in een vaste baan. Hierdoor zou het aantal uitkeringsgerechtigden kunnen verminderen.

Volgens Minister Schouten moet er in de nieuwe participatiewet regels komen waardoor iedereen meer mag bijverdienen. Dan niet dat men alleen het eerste half jaar hun bijverdiensten mag houden. Na dat halve jaar wordt momenteel de totale bijverdienste van de uitkering ingehouden en heeft de uitkeringsgerechtigde hiervan geen enkel voordeel. Dit stimuleert niemand om stappen te ondernemen om vanuit de bijstand een baan te vinden!

Schouten licht toe: “We gaan er daarom voor zorgen dat mensen meer mogen bijverdienen en dat men langer kan bijverdienen.” 

De voorgenomen veranderingen 

De Tweede Kamer moet nog wel met de plannen van minister Schouten instemmen. Kamerleden vinden het belangrijk dat de vernieuwde participatiewet een overstap gaat worden naar werk. Dat hierin door gemeenten een begeleiding gaat plaatsvinden met vooral een positieve benadering. Nu is het zo dat de wet dit eigenlijk belemmerd. Ook vinden de Kamerleden dat er meer aandacht gegeven moet worden aan het aanbieden van opleidingen.

Als de plannen doorgaan dan mag een uitkeringsgerechtigde cadeaus in natura ontvangen, zoals de vaak broodnodige boodschappen. Ook is er momenteel een grote ellende wanneer een uitkeringsgerechtigde een tijdelijke baan vindt. Terugkeren naar de bijstand is dan veel te moeilijk gemaakt en neemt teveel tijd in beslag. Hierdoor vallen er inkomens gaten die burgers nog meer armoede geven. Maar vooral dat niemand die tijdelijke baan nog wilt!

Men moet ook aanspraak kunnen maken op een budget om schommelende inkomsten per maand aan te vullen. Gegevensuitwisseling vergemakkelijken zodat mensen niet telkens hun gegevens opnieuw moeten delen. Dit zou dan de aanvraag moeten versnellen. Ook hoeft een dakloze niet eerst vier weken werk te proberen te vinden (wie verzint zulke regels eigenlijk?!). De daklozen raken zo uit beeld en dat is het laatste wat we moeten willen. Het zijn enkele voorstellen die minister Schouten vandaag doet in haar beleidsplan ‘Participatiewet in balans’.

Als de nieuwe wet er doorkomt, is dat een grote verbetering

Mocht dit allemaal doorgaan dan is dit een grote verbetering. Ook omdat de participatie wet van nu mensen onderdrukt en geen enkele vrijheid van eigen handelen geeft. In geval van zieke mensen is dit alles helemaal een trieste toestand. Mensen die heinde en verre artsen moeten bezoeken, diëten moeten volgen voor hun gezondheid. Vaak een veel grotere thuisapotheek in voorraad nodig hebben, dan de gezonde burger in de bijstand. Meer pyjama’s, beddengoed, sneller een nieuw bed, nieuwe kussens, we denken er niet vaak aan, maar de kosten zijn zo hoog. 

We weten dat voor veel van deze ziektekosten door de belastingdienst een gedeeltelijke teruggave gedaan wordt. Maar het moet wel allemaal voorgefinancierd worden. Het deel wat men zelf moet betalen is in hoge mate belastend en zeker voor een bijstandsgerechtigde. Betaald vervoer naar artsen is vrijwel onmogelijk gemaakt door de verzekeraars, je moet echt intens invalide zijn wil je dit nog krijgen. Krijgt dan de nietsvermoedende burger in de bijstand hulp in deze kosten dan kan het dus zomaar gebeuren, dat men je ziet als een fraudeur en jij je hele uitkering verliest. 

Je kunt dan naar de rechtbank stappen, maar de rechters houden zich ook stringent aan de regels van de participatie. En zien vooral ook het persoonlijke verhaal niet. We kennen een door ons geïnterviewde voor een ander artikel, die al vier jaar procedeert tegen de gemeente Maasgouw, die 26000 euro terugvordert. Dit alleen om deze reden, hulp bij ziekte en meer niet. 

Laten we hopen dat de wet er snel doorkomt en dat er weer positiviteit terugkomt onder de bijstandsgerechtigden.

Just Think!

No comments yet