Waarom educatie in mensenrechten zo belangrijk is

Educatie in mensenrechten is zo belangrijk dat in 2015 de wettelijke regels voor het burgerschapsonderwijs in het MBO zijn aangescherpt. De wettelijke verplichting tot deze educatie is er vanaf het schooljaar 2016-2017. De scholen dienen vanaf dit schooljaar het kritisch denken te bevorderen en hierbij aandacht te schenken aan mensenrechten.
Het is zeer belangrijk om educatie te krijgen in mensenrechten omdat deze altijd gelden en voor iedereen. Door deze lessen kunnen leerlingen deze rechten in het dagelijks leven gaan herkennen en zo vanuit deze kennis gaan handelen naar hun medemens toe. Daarnaast kunnen ze met de kennis over mensenrechten als volwassenen beter mee doen in onze democratisch rechtsstaat.

Idealiter zou iedere ouder bewust hun kinderen onderwijzen in mensenrechten als onderdeel van hun opvoeding. Zodat dit niet meer alleen afhankelijk is van scholen. Ook om deze reden wil X-Codex zoveel mogelijk aandacht geven aan mensenrechten. Temeer ook omdat oudere generaties veel minder bewust zijn van hun rechten als mens.

Ondanks de wettelijke verordeningen is er moeizaam onderwijs in mensenrechten

Ondanks de wettelijke verplichting worden mensenrechten en/of burgerschap moeizaam onderwezen op scholen. Demissionair minister Slob van onderwijs heeft daarom op 29 november 2019 een nieuw wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gezonden. De minister wil hiermee de wettelijke opdracht voor scholen aanscherpen voor het geven van lessen in burgerschapsonderwijs. Verplicht gaat zijn dat alle scholen regelmatig deze lessen gaan geven, maar de wettelijke omschrijving is voor veel scholen niet duidelijk genoeg. Sommige scholen doen dit regelmatig en andere scholen geven misschien drie keer per jaar een les burgerschap. De wetswijziging moet dit gaan voorkomen. Daarnaast vinden scholen het vaak moeilijk om mensenrechten te onderwijzen vanwege de diversiteit en hun achtergronden van de leerlingen.

De Nederlandse regering heeft verschillende verdragen geratificeerd en is daarom juridisch verplicht betreft de educatie in mensenrechten serieuze inspanningen te verrichten. Het college voor de rechten van de mens spoort de regering hier zeer in aan. Dit omdat het belang van mensenrechten als onderdeel van burgerschapsonderwijs erg groot is. Mensenrechten beschermen de waardigheid van ieder mens. Je hebt mensenrechten omdat je mens bent, welk geslacht, etnische afkomst, godsdienst of politieke overtuiging je ook hebt. Ze gelden altijd en overal, voor iedereen. Mensenrechten hebben een speciale plaats in het recht. Ze zijn vastgelegd in de Grondwet en er zijn internationale afspraken over gemaakt. Daardoor kan een overheid mensenrechten niet zomaar opzij zetten.

Het ministerie van onderwijs voelt zich verplicht de kwaliteit van het burgerschapsonderwijs te verhogen

Het ministerie van onderwijs schreef naar De Tweede Kamer in een brief dat zij de kwaliteit van het burgerschapsonderwijs willen vergroten. In deze brief werd geschreven: “Het is een belangrijke taak van het onderwijs om bij te dragen aan de vorming van leerlingen en studenten tot betrokken burgers die op een volwaardige verantwoordelijke manier participeren in onze vrije samenleving”. “Het uitgangspunt voor burgerschapsonderwijs ligt in de basiswaarden van de democratische rechtsstaat die ons verbinden, zoals gelijkwaardigheid, de vrijheid van geloof en meningsuiting en het recht op zelfbeschikking”.

Waar X-Codex voor wilt pleiten is dat er structureel en grondige educatie in de mensenrechten wordt gegeven aan leerlingen. Maar vooral dat de nadruk gelegd wordt op educatie in mensenrechten. Wij zien dit structureel ondersneeuwen en roepen de scholen en de overheid op om vooral hier veel aandacht aan te schenken. Dit niet alleen voor middelbare scholen maar zeker ook in de onderbouw. In onze opinie kun je niet snel genoeg beginnen met educatie in mensenrechten.

Amnesty maakt zich al jaren sterk voor mensenrechteneducatie

Amnesty maakt zich al jaren sterk voor mensenrechten educatie en creëert bewustwording over mensenrechten. Het belang is groot dat iedereen op de hoogte is wat hun recht als mens inhoudt. Het schenden van de mensenrechten door regeringen gebeurd overal, ook hier in Nederland! Mensen moeten zich meer bewust gaan worden wat er in de wereld gebeurd. Zodat we samen in opstand kunnen komen tegen de talloze regeringen die mensenrechten schenden. Amnesty doet goed werk, want niet alleen geven ze jaarlijks gastlessen aan tienduizenden leerlingen. Ook geven ze gerichte trainingen voor advocaten die vechten voor mensenrechten, ook in het buitenland. X-Codex is heel blij met het goede werk wat Amnesty verricht, maar vooral dat ze zich zo sterk maken voor mensenrechteneducatie

Het documenteren betreft regeringen die mensenrechten schenden en het publiceren hiervan is een taak wat X-Codex graag op zich neemt. We hopen hiermee ook het bewustzijn van mensen te vergroten. Hoe meer wij weten over onze rechten als mens, hoe meer wij voor onszelf gaan denken, hoe meer de wereld verandert. In onze categorie mensenrechten zullen wij steeds nieuw materiaal publiceren.

Onze samenleving verandert en daarom is educatie in mensenrechten belangrijker dan ooit

In ons land zijn het recht om voor je mening uit te komen, het recht om zelf je geloof te kiezen of het recht om niet te worden gemarteld vanzelfsprekend. Maar de samenleving is sterk aan het veranderen, door globalisering komen de verschillende culturen steeds dichter bij elkaar te leven. Mensenrechten educatie is daarom belangrijker dan ooit! Natuurlijk heeft de enorme opkomst van internet en social media de laatste 20 jaar hier sterk aan meegewerkt. Maar ook doordat via televisie en socialmediakanalen mensen op steeds jongere leeftijd in aanraking komen met schendingen van de mensenrechten. Aan de ene kant heel positief voor het vergroten van ons bewustzijn betreft de horror situaties die overal in de wereld nog plaatsvinden. Maar bij sterk beïnvloedbare mensen kan dit onnodige radicalisering in de hand werken.

Filmpjes op YouTube over onthoofdingen door de islamitische staat. Maar vooral ook het ‘darkweb’ met zijn verschrikkelijke beelden over kindermishandeling en misbruik, het folteren en doden van kind en volwassenen. Steeds meer jongeren weten toegang te vinden naar deze donkere laag in de internetsamenleving. Foto’s van overvolle boten met vluchtelingen, buitensporig en onnodig politiegeweld tegen weerloze mensen tot de dood erop volgt. Vaak te verschrikkelijk dat deze situaties in onze samenleving zoveel nog voorkomen.

Educatie in de mensenrechten is hierom meer nodig dan ooit, het is belangrijk dat jongeren hun rechten kennen en die van de medemens. Jongeren ontwikkelen via onderwijs het vermogen om al die schendingen van de mensenrechten te begrijpen en te herkennen. Waardoor zij zich een mening over dit alles vormen en deze dan ook kunnen uiten.

Leraren vinden het lastig om gevoelige maatschappelijke thema’s te onderwijzen

Volgens Jeroen Bron, coördinator maatschappelijke thema’s bij het SLO, vatten scholen burgerschap vaak te beperkt op, zie https://www.slo.nl/@1835/jeroen-bron/.

Onderzoek wijst uit dat een vijfde van alle leraren het lastig vinden om maatschappelijke gevoelige thema’s in de klas te onderwijzen. Jeroen vertelt dat dit net juist hoort bij de maatschappelijke opdracht van de scholen, die wettelijk verplicht zijn om sociale schoolveiligheid te garanderen. Ze lossen dit vooral om door hun studenten te onderwijzen in pestgedrag en wat te doen bij problemen. Maar onveilige situaties zijn net juist te voorkomen door onderwijs in democratisch burgerschap en vooral hier de mensenrechten centraal te stellen.

Toekomstige docenten zouden in hun onderwijs, training moeten krijgen in hun eigen emotionele en mentale ontwikkeling

X-Codex vraagt zich af of er niet in de docentenopleiding meer aandacht gegeven moet zijn aan het onderwijzen in mensen- en kinderrechten. Bijvoorbeeld ook door in hun onderwijs alle mogelijke situaties en maatschappelijke gevoelige thema’s aan de orde te laten komen. Toekomstige docenten zouden in hun onderwijs, training moeten krijgen in hun eigen emotionele en mentale ontwikkeling. Door dit te doen kunnen zij angsten om gevoelige thema’s te onderwijzen verliezen. De leraar zal zoveel  meer bewust van zichzelf en zijn kracht als leraar zijn. Hierdoor kan de leraar iedere situatie in goede banen leiden en in elk precair onderwerp lesgeven. Docenten zijn daarbij doorslaggevend. Als zij van de betekenis van mensen- en kinderrechten goed bewust zijn, kunnen zij gericht en krachtig dit overbrengen aan hun studenten.

Dit zou het tekort aan lessen in mensen- en kinderrechten op scholen kunnen opheffen. Nu geeft men vaak les over wat de leerling vindt van actuele situaties. Maar de basiswaarden en vastgelegde afspraken zoals de rechten van mensen en de begrenzing daarvan moeten meer het onderwerp zijn. In de klas mag ruimte zijn om die ter discussie te stellen maar wel vanuit kennis over die regels. Het oefenen met de mensen- en kinderrechten is minstens zo belangrijk. Docenten zijn daarbij doorslaggevend. Als zij de betekenis van kinderrechten goed beseffen, kunnen zij gericht en bewust aan kinderrechten in de klas werken.

Wie controleert onze overheid op het naleven van onze mensenrechten en de educatie hiervan?

In Nederland houden vele instellingen zich bezig met het controleren van de overheid op de naleving van de mensenrechten en educatie hiervan. Dit is het College voor de Rechten van de Mens, de Nationale ombudsman, maar ook de rechters zien toe op het naleven van de rechten van de mens. Er zijn ook allerlei internationale toezichtprocedures die via verdragen zijn opgesteld tussen landen en leden. Comités onderzoeken hoe de Nederlandse Overheid zorgt voor de naleving van de mensenrechten, deze bestaan allemaal uit onafhankelijke deskundigen.

Deze deskundigen behandelen de klachten en bestuderen rapportages en brengen aan de hand daarvan advies uit aan de overheid. Daarnaast is er een Europees hof voor de Rechten van de Mens bekijkt de rechter in rechtszaken de klachten die ingediend zijn tegen de overheid. De overheid dient zich aan deze uitspraken van het hof te houden. X-Codex wilt graag ook toezien op de naleving van de mensenrechten en de educatie hiervan en plaatst hier regelmatig artikelen over.

Wil je onze artikelen en blogs volgen, schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief via het contactformulier op deze website.

No comments yet